- άντα
- Ο μεγαλύτερος παραπόταμος (313 χλμ.) του Πάδου και τέταρτος σε μήκος ποταμός της Ιταλίας. Πηγάζει από τις Ρετικές Άλπεις σε ύψος 2.290 μ. και ο άνω ρους του διαρρέει την κοιλάδα Βαλτελίνα που σχημάτισαν οι διαβρώσεις των παγετώνων. Εκβάλλει έπειτα στη λίμνη του Κόμο, ανασχηματίζεται και, αφού πρώτα σχηματίσει μερικές λίμνες, εισέρχεται στην κοιλάδα του Πάδου, όπου τα νερά του εντάσσονται στο σύστημα διωρύγων που εξασφαλίζει την άρδευση της Λομβαρδίας.
Οι όχθες του Ά. υπήρξαν σε αρκετές περιπτώσεις θέατρο σημαντικών μαχών, όπως μεταξύ του Θεοδώριχου και του Οδόακρου το 490 μ.Χ. και μεταξύ Αυστριακών και Γάλλων το 1796, όταν o Ναπολέων κέρδισε τη μάχη του Λόντι.
Ο ποταμός Άντα είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Ιταλίας (φωτ. Sef).
* * *ἄντα επίρρ. (Α)1. απέναντι, πρόσωπο με πρόσωπο, άνδρας προς άνδρα2. εντελώς, απόλυτα3. ίσια επάνω, κατευθείαν4. φρ. («θεοῑς ἄντα ἐῴκει» — έμοιαζε με τους θεούς στην όψη5. (ως πρόθ. με γεν.) α) ακριβώς απέναντι, αντικρύβ) μπροστά σε κάτιγ) φρ. «ἄντα σέθεν» — εμπρός σου, ενώπιον σου, σε σύγκριση με σέναδ) εναντίον.[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. άντα είναι επίρρημα της επικής γλώσσας, συνοδευόμενο συχνά από γενική. Πρόκειται για αιτιατική ενός αρχικού θέματος αντ- (που απαντά επίσης στην τοπική αντί και στην αιτιατική άντην), το οποίο, ενώ αρχικά σήμαινε «κατά πρόσωπο, απέναντι», εμφανίστηκε αργότερα στην Ελληνική και με τις σημασίες «εναντιώνομαι, συναντώ, ικετεύω» κ.λπ. Πρβλ. γοτθ. and «εκεί πάνω», «κατά μήκος», απ' όπου το γερμ. πρόθημα anda-, and-«αντίθετα, απέναντι», λιθουαν. ant «εκεί πάνω», αγγλοσαξ. end «προηγουμένως» κ.λπ.ΠΑΡ. αρχ. ανταίος, αντάω.ΣΥΝΘ. αρχ. άναντα, δίαντα, εισάντα, έναντα, κάταντα, κατέαντα, πάραντα, πρόσαντα, ύπαντα].
Dictionary of Greek. 2013.